Ro Coronae Borealis
| ρ CrB | |||||||||||||||||||||
 Gwiazda ρ CrB znajduje się blisko środka gwiazdozbioru | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja | 16h 01m 02,660s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja | +33° 18′ 12,64″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | 57,11 ± 0,051 ly | ||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana (pasmo V) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) | −772,245 ± 0,053 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna | 17,991 ± 0,0009 km/s[1] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||||
| Typ widmowy | G0 V[3] | ||||||||||||||||||||
| Masa | 0,95 ± 0,01[2] M☉ | ||||||||||||||||||||
| Promień | 1,34 ± 0,04[2] R☉ | ||||||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] | −0,12 ± 0,02[2] | ||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||||
| Jasność | 1,82 ± 0,08 L☉[2] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu | 0,8 ± 0,3 km/s[2] | ||||||||||||||||||||
| Wiek | 10,2 ± 0,5[2] | ||||||||||||||||||||
| Temperatura | 5817 ± 24 K[2] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Ro Coronae Borealis – gwiazda położona w gwiazdozbiorze Korony Północnej, w odległości 57 lat świetlnych. Ma układ planetarny.
Charakterystyka
Jest sklasyfikowana jako żółty karzeł, gwiazda typu widmowego G0 V[4][1][5], aczkolwiek jest na dalszym etapie ewolucji niż Słońce i niektórzy autorzy uznają ją za podolbrzyma[2]. Promień tej gwiazdy jest o ok. 34% większy od promienia Słońca, a temperatura jej powierzchni wynosi ok. 5800 K[2]. Jest także o 82% jaśniejsza od Słońca, mimo nieznacznie mniejszej masy[2]. Wiek gwiazdy jest oceniany na ponad 10 miliardów lat, z czym wiąże się też jej dosyć niska metaliczność[2].
Optyczny towarzysz Ro Coronae Borealis, gwiazda typu K0 o jasności 10,40m, charakteryzuje się innym ruchem własnym i nie jest z nią fizycznie związana[6].
Układ planetarny
W 1997 roku odkryto planetę okrążającą tę gwiazdę, oznaczoną Ro Coronae Borealis b, o masie podobnej do masy Jowisza[7]. W 2011 roku inni autorzy zasugerowali, że sygnał zmian prędkości radialnej przypisany planecie jest widoczny w danych zebranych przez satelitę Hipparcos i że w rzeczywistości jest to gwiazda o małej masie, na orbicie ustawionej niemal prostopadle do kierunku obserwacji[8]. W 2016 roku odkryto drugą planetę, Ro Coronae Borealis c o masie około 25 M🜨. Analizy stabilności układu wskazują, że orbity tych ciał nie są ustawione prostopadle do osi obserwacji i oba ciała mają planetarną naturę[3].
W 2023 roku odkryte zostały dwie kolejne planety tego układu, ujawniając jego nietypową strukturę. Najbliżej gwiazdy krąży gorąca superziemia Ro Coronae Borealis e, około czterokrotnie masywniejsza od Ziemi, dalej gorący jowisz ρ CrB b, a na dalszych orbitach dwa globy o masach podobnych do masy Neptuna: znany wcześniej ρ CrB c i odleglejszy ρ CrB d[2]. W tym samym roku opublikowano prognozę dalszej ewolucji gwiazdy centralnej, która w fazie czerwonego olbrzyma i olbrzyma z gałęzi asymptotycznej pochłonie trzy bliższe planety[9]
| Towarzysz | Masa | Okres orbitalny [d] | Półoś wielka [au] | Ekscentryczność |
| e[2][10] | 3,79 +0,53−0,54 M🜨 | 12,949 ± 0,014 | 0,1061 ± 0,0011 | 0,126 +0,054−0,078 |
| b[2][11] | 1,093 ± 0,023 MJ | 39,8438 ± 0,0027 | 0,2245 +0,0023−0,0024 | 0,038 ± 0,0025 |
| c[2][12] | 28,2 ± 1,5 M🜨 | 102,19 +0,27−0,22 | 0,4206 +0,0044−0,0045 | 0,096 +0,053−0,054 |
| d[2][13] | 21,6 ± 2,5 M🜨 | 282,2 +2,2−3,7 | 0,827 ± 0,011 | 0,0 |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g rho crB w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q John M.J.M. Brewer John M.J.M. i inni, EXPRES IV: Two Additional Planets Orbiting ρ Coronae Borealis Reveal Uncommon System Architecture, „The Astronomical Journal”, 2, 166, 2023, s. 46, DOI: 10.3847/1538-3881/acdd6f, Bibcode: 2016ApJ...830...46F, arXiv:2306.06888 (ang.).
- ↑ a b Benjamin J.B.J. Fulton Benjamin J.B.J. i inni, Three Temperate Neptunes Orbiting Nearby Stars, „The Astrophysical Journal”, 1, 830, 2016, s. 46, DOI: 10.3847/0004-637X/830/1/46, Bibcode: 2016ApJ...830...46F, arXiv:1607.00007 (ang.).
- ↑ a b Anderson E, Francis C.: HIP 78459. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2014-05-14]. (ang.).
- ↑ Gerard T. vanG.T. Belle Gerard T. vanG.T., Kaspar vonK. Braun Kaspar vonK., Directly Determined Linear Radii and Effective Temperatures of Exoplanet Host Stars, „The Astrophysical Journal”, 2, 694, 2009, s. 1085–1098, DOI: 10.1088/0004-637X/694/2/1085 (ang.).
- ↑ TYC 2576-1159-1 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Robert W.R.W. Noyes Robert W.R.W. i inni, A Planet Orbiting the Star ρ Coronae Borealis, „[[The Astrophysical Journal]] Letters”, 2, 483, 1997, L111, DOI: 10.1086/310754 (ang.).
- ↑ S.S. Reffert S.S., A.A. Quirrenbach A.A., Mass constraints on substellar companion candidates from the re-reduced Hipparcos intermediate astrometric data: nine confirmed planets and two confirmed brown dwarfs, „Astronomy and Astrophysics”, 527, 2011, A140, DOI: 10.1051/0004-6361/201015861, Bibcode: 2011A&A...527A.140R, arXiv:1101.2227 .
- ↑ Stephen R.S.R. Kane Stephen R.S.R., Planetary Engulfment Prognosis within the ρ CrB System, „arXiv”, 2023, DOI: 10.48550/arXiv.2310.16104, arXiv:2310.16104 .
- ↑ rho Crb e w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- ↑ rho Crb b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- ↑ rho Crb c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- ↑ rho Crb d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
Linki zewnętrzne
- rho CrB Overview. NASA Exoplanet Archive. [dostęp 2023-11-01]. (ang.).
- Jim Kaler: Rho Coronae Borealis. [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2014-05-14]. (ang.).
