Pałac Tyszkiewiczów w Kretyndze

Pałac Tyszkiewczów
Ilustracja
Państwo

 Litwa

Okręg

 kłajpedzki

Miejscowość

Kretynga

Rozpoczęcie budowy

XIX wiek

Ważniejsze przebudowy

1875

Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Pałac Tyszkiewczów”
Ziemia55°54′00″N 21°14′55″E/55,900000 21,248611
Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac Tyszkiewiczów w Kretyndze – pałac należący do rodziny Tyszkiewiczów zbudowany w 1875, obecnie Muzeum Etnograficzno-Krajoznawcze w Kretyndze.

Historia

Pałac zbudował w 1875 nowy właściciel należącej wcześniej do Zubowów Kretyngi hr. Józef Tyszkiewicz, przebudowując dwa istniejące dotąd budynki. W czasie I wojny światowej częściowo zniszczony zachował swój charakter w międzywojennej Litwie. Rezydował w nim potomek Józefa Tyszkiewicza Aleksander Tyszkiewicz (1864-1945) wywieziony po aneksji Litwy w 1940 przez władze radzieckie na Sybir. Pałac jest budowlą zbudowaną na planie prostokąta z niskim portykiem od frontu. Łączy się z nim zbudowana z trzech kondygnacji oranżeria[1] – Józef Tyszkiewicz urządził w niej słynny ogród zimowy obejmujący m.in. połączone kanałami sadzawki, groty i wodospad. W 1940 władze Litewskiej SRR umieściły w oranżerii kasyno, później mieściła ona m.in. halę sportową. Sam pałac został zamieniony na szkołę rolniczą. Niegdyś w budynku znajdowała się obszerna kolekcja dzieł sztuki zgromadzonych przez Tyszkiewiczów, obecnie jej część można obejrzeć w muzeum. W latach 80. przeprowadzono gruntowną renowację pałacu urządzając w nim muzeum. Do stanu użytkowania przywrócono również oranżerię z jej ogrodem zimowym – obecnie można w niej podziwiać ponad 130 gatunków roślin. Już w niepodległej Litwie w pałacu powstała restauracja "U Hrabiego". Kretynżski pałac otoczony jest parkiem krajobrazowym zaprojektowanym w XIX wieku przez ogrodnika z Austrii Hajduka. Pierwotnie obejmował on 300 ha powierzchni. Rosną w nim trzy dęby, które według legendy mają pochodzić z czasów hetmana Chodkiewicza.

Przypisy

  1. Antoni Urbański: Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi, (II cz. książki Memento kresowe). Warszawa: 1928, s. 154.

Bibliografia

  • MieczysławM. Jackiewicz MieczysławM., Litwa podróż sentymentalna, Warszawa: Ex Libris Galeria Polskiej Książki, 2006, ISBN 83-89913-79-8, OCLC 69275428 .
  • p
  • d
  • e
Dwory, pałace i zamki na Litwie
Okręg kłajpedzki
Pałace
Zamki
Okręg kowieński
Dwory
  • Balwierzyszki (nie istnieje)
  • Bilewicze
  • Burbiszki
  • Skorojtyszki
  • Żyżmory
Pałace
  • Kiejdany (nie istnieje)
  • Kowno
  • Opitołoki
  • Żejmy
Zamki
  • Kowno (ruiny)
  • Czerwony Dwór
Okręg mariampolski
Pałace
  • Giełgudyszki
  • Pojeziory
Okręg olicki
Dwory
  • Ostra Kirsna
Pałace
  • Lejpuny
Okręg poniewieski
Dwory
  • Jużynty
Pałace
  • Birże Ostrów
  • Bistrampolis
  • Rakiszki
Zamki
Okręg szawelski
Dwory
  • Burbiszki
  • Cytowiany
  • Kurtowiany (nie istnieje)
  • Pojeziory
  • Żagory
Pałace
  • Jakiškiai
  • Pokroje
  • Żagory
Zamki
  • Cytowiany
Okręg tauroski
Dwory
  • Jurbork
  • Lapgiriai
  • Wielona
Pałace
  • Belvederis
Zamki
Okręg telszański
Pałace
Okręg uciański
Dwory
Pałace
  • Antuzów
  • Mejszty
Zamki
  • Dubinki (ruiny)
Okręg wileński
Dwory
  • Bezdany
  • Dwór w Kojranach (nie istnieje)
  • Leonpol
  • Niemież
  • Pikieliszki
  • Zułowo (nie istnieje)
Pałace
Zamki